مقدمه
تکنولوژی بلاکچین و ارزهای دیجیتال هر روز شما را با مفهوم جدیدی روبرو میکنند. یکی از مفاهیمی که در این حوزه بکار برده میشود، NFT یا توکن غیرقابل تعویض است. در این محتوا از سایت پزشک کسب و کار قصد داریم به تعریف توکن غیرقابل تعویض (NFT) و نحوۀ کار کردن آن، کاربرد، مزایا و معایب آن و تفاوت بین این توکن و ارز دیجیتال بپردازیم، همچنین نحوۀ خرید و فروش توکن NFT را شرح داده و در انتها به معرفی برخی از محبوبترین NFTهای خلق شده میپردازیم.
NFT چیست؟ و چگونه کار میکنند؟
NFTها توکنهای غیرقابل معاوضه هستند و به عنوان یک گواهی مالکیت دیجیتالی غیر تکراری برای هر نوع دارایی دیجیتالی صادر میشوند. به عبارتی دیگر، NFT یک قرارداد هوشمند است که بااستفاده از پلتفرمهایی که هر کسی میتواند از سایتهایی مثل گیتهاب دانلود کند (اپن سورس) تنظیم و جهت ایمنسازی آن به صورت دیجیتالی استفاده میشود که پس از نوشتن، میتوان آن را ذخیره یا به صورت دائمی در قالب یک رمز (معمولاً ERC 721) در یک شبکه بلاکچین همچون اتریوم منتشر نمود.
این توکنها که به صورت آنلاین خرید و فروش میشوند، با کمک ارزهای رمزنگاری شده و با همان نرمافزارهای زیربنایی همچون بسیاری از رمزارزها کدگذاری میشوند. در حقیقت NFT به عنوان یک قرارداد کاملاً هوشمند محسوب میشود که بااستفاده از نرمافزارهای منبع باز تولید شده و جهت افزایش ایمنی، این قرارداد به صورت دیجیتالی مورد استفاده قرار میگیرد. این فرآیند پایۀ ساخت ارزهای دیجیتال است، البته NFT ها معمولاً در بلاکچین Ethereum طراحی میشوند.
اشکال محبوب NFTها
NFT از اشیاء دیجیتال ساخته میشود که نامشهود است. برخی از اشکال محبوب NFTها عبارتند از: GIFها، JPEGها، توئیتها، فیلمها و موارد مهم ورزشی، موسیقی، آثار هنری و کلکسیونها و کاورهای بازی ویدئویی. در واقع هر دارایی دیجیتالی باتوجه به خواست سازنده و طراح آن امکان تبدیل شدن به NFT را دارد و در صورتی که سازنده آن تمایل داشته باشد یک دارایی منحصر به فرد (همچون: مقالات ISI یا بلیتهای کنسرتها) را میتوانند به NFT تبدیل کنند.
NFTها چه مزایا و معایبی دارند؟
مزایا NFT:
1. کمیاب: یکی از اصلیترین ویژگیهای توکنهای NFT کمیابی آنها است. توسعهدهندگان NFTها هر اندازه که قصد داشته باشند، میتوانند از این توکنها ایجاد کنند اما با محدود کردن تعداد آنها و ساخت با تعداد کم، سبب افزایش ارزش آنها میشوند.
2. بااصالت بودن: توکنهای غیرقابل معاوضه براساس تکنولوژی بلاکچین هستند؛ ازاینرو میتوانید از اصالت NFT خود اطمینان حاصل نمایید. در واقع میتوان خالق اصلی آنها را ردیابی کرد و این سبب تأیید اصالت و عدم جعلی بودن آنها میشود.
3. حافظ حق مالکیت: این مورد هم به استفادهی NFT از پلتفرمهای غیرمتمرکز اشاره میکند که در آن هیچ مالکی دادهای را پس از ثبت نمیتواند تغییر دهد.
4. قابل انتقال: انتقال مالکیت توکنهای غیر قابل معاوضه به سادگی و از طریق کیف پولهای ارزدیجیتال انجام میشود. این کار در بازارهای بلاکچینی انجام میشود و افراد از سرتاسر دنیا بدون این که یکدیگر را بشناسند و به هم اعتماد داشته باشند، توکنهای خود را خرید و فروش میکنند.
5. تقسیم ناپذیری: با اینکه این موضوع به عنوان یک قانون مشخص نشده، اما بیشتر توکنهای غیرقابل معاوضه به واحدهای کوچکتر قابل تقسیم نیستند. به عبارتی دیگر، ممکن است شما یک اثر هنری دیجیتال را بخرید، یا اصلا آن را نمیخرید.
6. یکتایی: آخرین ویژگی NFTها، یکتایی آنهاست. NFTها دارای زبانهای (Tab)از اطلاعات ثابتی در مورد یکتا بودنشان هستند. به بیان ساده، این ویژگی به عنوان گواهی اصالت استفاده میشود.
معایب NFT:
هزینههای بسیار زیاد: در بازارهای NFT، هزینههای زیادی جابهجا میشوند که این امر سبب بحث برانگیز بودن آنها شده است. بسیاری از سرمایه گذاران هنوز به این باور نرسیدهاند که یک اثر هنری در یک پلتفرم بلاکچینی به صورت NFT ثبت شده است همانند یک اثر هنری واقعی منحصر به فرد و ارزشمند است.
مصرف بالای انرژی و آلودگی محیط زیست: از جمله مشکلات عمومی مربوط به ارزهای دیجیتال همچون: مصرف بالای انرژی، آلودگی محیط زیست هم بر NFTها تأثیر منفی گذاشته است. اتریوم و بیتکوین برای حفظ امنیت کاربران خود، انرژی بسیار زیادی مصرف میکنند و باتوجه به اینکه اکثر NFTها بر بستر شبکه اتریوم ساخته میشوند و بسیاری از کاربران، تولید NFTها را به ضرر محیط زیست میدانند البته اتریوم 2 با الگوریتم اجماع اثبات سهام جای اتریوم 1 را گرفته است که در این صورت این مسئله تقریباً حل شده است.
کند و پیچیده بودن: باتوجه به اینکه توکنهای NFT از امنیت بیشتری برخوردار هستند، توسعه آنها به مراتب کندتر از توکنهای قابل معاوضه صورت میگیرد. از اینرو، توسعه نرمافزارهای مربوط به توکنهای NFT پیچیدهتر و گرانقیمتتر است.
چندان مورد پسند همۀ کاربران نیست: شبکههایی همچون NFT که غیرمتمرکز هستند، هنوز چندان مورد پسند همه کاربران قرار نگرفتهاند.
چرا NFTها باارزش و حائز اهمیت هستند؟
بااستفاده از NFTها، کلکسیونرها و گیمرها قادر هستند مالکان تغییرناپذیر آیتمهای داخل بازی و سایر سرمایههای یکتا باشند و از آنها کسب درآمد کنند. در برخی موارد، بازیکنان میتوانند سازههایی همچون پارکها را در دنیای مجازی بسازند و از آن کسب درآمد کنند، همانند بازیهای Sandbox و Decentraland همچنین، بازیکنان میتوانند آیتمهای دیجیتال تکی را که هنگام بازی به دست میآورند در بازارهای ثانویه بفروشند، مانند کاستومها (لباسهای داخل بازی)، آواتارها و ارزهای داخل بازی.
هنرمندان هم میتوانند آثار دیجیتال خود را بدون نیاز به حراجیها و به صورت مستقیم به مخاطبان در سراسر دنیا بفروشند و از این روش سهم بیشتری از سود حاصل از فروش را برای خود نگه دارند و حق تألیف نیز میتواند به صورت هنر دیجیتال برنامهنویسی شود و هر مرتبه که اثر هنری به مشتری جدیدی فروخته میشود، خالق اثر درصدی از سود فروش را دریافت میکند.
نحوۀ خرید و فروش توکن NFT به چه شکل است؟
اولین گامی که باید برای ساخت و فروش NFT ، انتخاب یک پلتفرم فروش و یک پلتفرم پرداخت است. پلتفرمهای آنلاین زیادی وجود دارند که از طریق آنها میتوانید NFT بسازید و بفروشید. برخی از محبوبترین پلتفرمهای حراج عبارتند از: OpenSea، Rarible، SuperRare، Nifty Gateway، Foundation، VIV3، BakerySwap، Axie Marketplace، NFT ShowRoom.
پلتفرمهای پرداخت NFT هم فراوان هستند و میتوانید از گزینههای محبوبی همچون: Coinbase، MetaMask، Torus، Portis، WalletConnect، MyEtherWallet و Fortmatic استفاده کنید. فرآیند کلی کار در تمامی موارد مشابه است، اما پیشنهاد میکنیم همیشه هزینههایی که از شما دریافت میشود را به دقت بررسی کنید. فرآیند کار شامل این مراحل است:
- مقداری رمز ارز بخرید.
- کیف پول خود را به پلتفرم NFT متصل کنید.
- فایل خود را آپلود کنید.
- مزایده خود را راهاندازی کنید.
- محصول خود را توصیف کنید.
- هزینهها را پرداخت کنید.
NFT در چه زمینههایی کاربرد دارند؟
تقریباً از NFTها میتوانید برای دیجیتالی کردن همه چیز استفاده کنید. هر چند انواع مختلف رسانه بیشترین استفاده را از این توکنها میبرند، محبوبترین کاربرد NFTها شامل موارد ذیل میباشد:
- املاک مجازی (Cryptovoxels, Decentraland)
- هنر دیجیتال( SuperRare, KnownOrigin, Async Art, Rarible)
- کالاهای لوکس توکنیزه شده
- سیاستهای بیمهای توکنیزه شده (yEarn’s yInsure tokens)
- نشانهای اشتراک در پلتفرمهای مختلف
- بلیت رویدادهای مختلف یا مجوز حضور در آنها
- موسیقی دیجیتال (Mintbase, InfiNFT)
- آیتمهای پوشیدنی واقعیت مجازی یا همان VR
- گیمینگ و بازیهای رایانهای (Axie Infinity, Sorare, Gods Unchained)
- اسامی دامنه بلاکچین( Ethereum Name Service, Unstoppable Domains)
آیا تفاوتی بین NFT و ارز دیجیتال وجود دارد؟
توکنهای NFT همانند ارزهای دیجیتال به عنوان یک دارایی دیجیتال محسوب میشوند اما NFTها تفاوتهایی با ارزهای دیجیتال دارند که در اینجا به آنها اشاره میکنیم.
- قابل تقسیم نیستند: توکنهای NFT برخلاف ارزهای دیجیتال قابل تقسیم نیستند، به عبارت دیگر شما امکان خرید بخشی از یک توکن NFT را ندارید؛ یا همۀ آن یا هیچ. ولی در ارزهای دیجیتال قادر هستید به اندازه سرمایه خود، نیم یا حتی بخش کمتری از اتریوم یا ارزهای دیگر را خریداری کنید.
- یکتا هستند و نظیر ندارند: تصور کنید مجسمهسازی را که تصمیم گرفته اولین مجسمهای که ساخته است را به توکن تبدیل کند و آن را به فروش برساند. فقط اولین مجسمۀ آن مجسمهساز با ویژگیهای خاصی که دارد به عنوان اولین مجسمۀ آن هنرمند وجود دارد که در صورت تبدیل شدن آن مجسمۀ خاص به توکن NFT، آن توکن که معرف مجسمه بوده است نیز منحصربهفرد خواهد بود. البته گاهی افرادی تصمیم میگیرند که ۲۰ توکن از اثر هنری خود تولید کنند، در این صورت با وجود محدودیت تعداد توکنها بیش از یک توکن است. مثلا ساخت ۲۰ توکن از یک قطعه موسیقی.
- غیرقابل تعویض هستند: هر واحد از توکنهای NFT، ویژگی منحصربهفرد خود را دارد و با واحد دیگر همارزش نیست. اصلیترین چیزی که سبب میشود یک NFT با سایر داراییهای دیجیتال متمایز باشد، این است که مالکیت آن بر روی بلاکچین (یک پایگاه داده غیرقابل تغییر) ثبت میشود و هیچکس نمیتواند این مالکیت را نقض کند.
بهترین NFTهای خلق شده چه هستند؟
1. ارز دیجیتال تتا: یکی از بهترین و معروفترین توکنهای NFT، ارز دیجیتال تتا است. این پروژه به صورت شبکهای متمرکز بر محتواهای ویدیویی ساخته شده است. در حقیقت این فضا که به صورت غیرمتمرکز است، فضایی را برای اشتراک گذاری ویدیوها فراهم میکند.
2. ارز دیجیتال چیلیز: در میان توکنهای NFT، چیلیز به عنوان بهترین و مهمترین توکن شناخته میشود. این ارز هم مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین و اتریوم ساخته شده است. بااستفاده از این توکن مؤسسات ورزشی مختلف میتوانند از طریق هواداران به کسب درآمد بپردازند.
3. ارز دیجیتال دیسنترالند: این توکن نیز مشابه ارز دیجیتال چیلیز بااستفاده از تکنولوژی بلاکچین و مبتنی بر اتریوم ساخته شده است. بااستفاده از این پلتفرم میتوان از طریق محتوا و اپلیکیشنهای مختلف به کسب درآمد پرداخت.
نتیجه گیری
NFTها بسیار جدید هستند و هنوز خیلی زود است که بتوان راجع به آیندۀ این بازار اظهارنظر کرد. توصیه میکنیم درصورتی که قصد ورود به دنیای NFTها را دارید، اطلاعات خود را در این زمینه تکمیل کنید و در ضمن فقط بخشی از سرمایه خود را به این بازار اختصاص دهید. در این محتوا از سایت پزشک کسب و کار به چیستی توکن NFT و نحوۀ کار کردن آن، کاربرد، مزایا و معایب آن و تفاوت آن با ارز دیجیتال پرداختیم و در انتها به برخی از بهترین NFTهای خلق شده اشاره کردیم.