این روزها ممکن است اصطلاح هوش مصنوعی را شنیده باشید ولی به طور کامل با کاربردهای آن در مدیریت کسب و کارها آشنا نباشید و شاید در گذشته تصور ماشینهای هوشمند بدون راننده در جادهها، جراحان و پرستاران انسان نما و ... غیر ممکن بود ولی امروزه به واقعیت تبدیل شده است. هوش مصنوعی علاوهبر اینکه در زندگی انسانها جای گرفته، کسب و کارهای متعددی را تحت تأثیر خود قرار داده و در نهایت موفقیت بزرگی را برای مدیران کسب و کارها به ارمغان میآورد. در این محتوا از سایت پزشک کسب و کار قصد داریم شما را با مفهوم هوش مصنوعی، انواع آن، شاخهها، نقش، مزایا و معایب آن در مدیریت کسب و کار آشنا کنیم و در انتها نکاتی طلایی جهت استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت کسب و کارها ارائه میدهیم، پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی (Artificial intelligence) شاخهای از علم کامپیوتر محسوب میشود و با الگوبرداری از هوش انسان، روشی نوین برای ساخت ابزارها و ماشینهای هوشمند است. این ابزارها و ماشینهای هوشمند شبیه به انسان فکر کرده، عمل کرده و واکنش نشان میدهد. در واقع این تکنولوژی همان ماشین برنامهنویسی شده توسط انسان است که با هدف آسانتر شدن انجام کارهای روزمره طراحی شده است. طبق تحقیقاتی که در سال 2013 در دانشگاه آکسفورد صورت گرفته است، حدود 47 درصد از مشاغل آمریکا در سال 2030 بدون حضور انسان و به صورت اتوماسیون انجام خواهد شد.
بیشتر بخوانید: 17 ابزار شگفت انگیز هوش مصنوعی تبدیل متن به ویدیو با قابلیت های آن ها
انواع هوش مصنوعی
به طور کلی چهار نوع هوش مصنوعی وجود دارند که عبارتند از: ماشین واکنشی، حافظه محدود، نظریه ذهن و خودآگاهی. ما در این بخش قصد داریم انواع هوش مصنوعی را باتوجه به هدف و قابلیتهای آنها در زمینههای مختلف معرفی کنیم.
ماشینهای واکنشی (Reactive Machines): یکی از قدیمیترین مدلهای هوش مصنوعی، ماشینهای واکنشی هستند که فقط برای انجام وظایف تخصصی طراحی شدهاند و نمیتوانند اطلاعات را ذخیره کنند؛ از این رو قابلیت تصمیمگیری برپایه تجربیات گذشته را ندارد و فقط جهت پاسخگویی به نیاز انسانها طراحی شده است.
حافظه محدود (Limited Memory): این مدل از هوش مصنوعی قادر به ذخیره اطلاعات و تصمیمگیری براساس دادههای پیشین خود است و رفتار این نوع ماشین براساس سرنخهایی که در گذشته ارائه شده است، میباشد. احراز هویت و شناسایی افراد در سامانههای مختلف مثال خوبی برای این نوع از هوش مصنوعی میباشند.
نظریه ذهن (Theory of Mind): این مدل از هوش مصنوعی قادر است به صورت بهتری احساسات، اعتقادات و عواطف انسانها را درک کند و براساس این اطلاعات، تصمیمگیری میکند. این مدل در حال توسعه بوده و در صورت موفقیت آن، انقلاب عظیمی در زندگی انسانها رخ خواهد داد.
خود آگاه (Self-aware): این مدل شبیه به مغز انسان است و قادر به درک احساسات و نیاز افراد بوده و همچون یک انسان با آنها ارتباط برقرار خواهد کرد.
هوش مصنوعی در مدیریت کسب و کارها چیست؟
کسب و کارها، هوش مصنوعی را همچون هضم کننده اعداد و جانشین عملیات دفتری میدانند که به منظور تسهیل و سرعت بخشیدن به امور از آن استفاده میکنند. ممکن است در بانکها کاربرد هوش مصنوعی را به صورت واضح و آشکار مشاهده کنید که مدیران با این ابزار احساس آسایش میکنند. کاربرد هوش مصنوعی در اموری همچون: برنامهریزی استراتژیک، نظارت و تصمیمگیری به سرعت افزایش یافته و مدیران فهمیدهاند که با کامپیوتر و زیرمجموعههای آن قادرند بسیار سریع، برنامهریزی کوتاهمدت تا بلندمدت را مورد مطالعه و بررسی قرار دهند و زمانی که مشاهده کنند رقبا با موفقیت از مدلسازی بهره میبرند به آنها به درستی واکنش نشان میدهد. همچنین هوش مصنوعی با قدرت پیگیری میلیونها عملیات و گزارش انحرافات از معیارها باعث شده که استفاده از آن به یک امر ضروری تبدیل شود. یکی از مسئولیتهای مدیریت هر کسب و کاری این است که به اندازه کافی در مورد سیستمهای کامپیوتری آموزش ببیند، با توجه به توجیه اقتصادی نسبت به خرید تجهیزات و استخدام کارکنان متخصص در این زمینه اقدام کند و همچنین تلاش میکند تا از کاربردها و قابلیتهای هوش مصنوعی در مدیریت کسب و کار استفاده کند.
برای مطالعه بیشتر: هر آنچه باید درباره چت بات هوش مصنوعی Claude، رقیب ChatGPT بدانید
هوش مصنوعی چه نقشی در مدیریت کسب و کارها دارد؟
در حال حاضر بسیاری از کسب و کارها از هوش مصنوعی جهت انجام اموری همچون: تبلیغات دیجیتال، کمک به پردازش دادهها، افزایش دقت پیشبینیها در فروش، خدمات به مشتریان و در فرآیند سفر خرید مشتریان استفاده میکنند. زمانی که مشتریان بالقوه در مرحله بررسی و تحقیق در مورد یک محصول یا خدمات هستند، هوش مصنوعی با گذاشتن تبلیغات، آنها را هدف قرار داده و به هدایت جستجوی آنها کمک میکند. امروزه بسیاری از کسب و کارها از هوش مصنوعی برای تعیین مشتریانی که احتمال متقاعد شدن آنها بیشتر است، استفاده میکنند و برمبنای سابقه جستجوی آنها، محصولات و خدماتی را برای آنها به نمایش میگذارد؛ از این رو هوش مصنوعی قادر است به کسب و کارها و بازاریابها در درک نیازها و خواستههای مشتریان، افزایش مشارکت آنها در جستجو، هدایت آنها به صفحه مورد نظرشان، اتصال آنها به نماینده فروش انسانی از طریق پیام، تلفن و چت کمک کند. همچنین هوش مصنوعی، روند فروش را با استفاده از دادههای دقیق در خصوص افراد همچون: داده موقعیت جغرافیایی در زمان، پیشنهاد محصولات و خدمات شخصیسازی شده، آسان میکند.
شاخههای هوش مصنوعی در مدیریت کسب و کارها
در علم هوش مصنوعی شاخههای متعددی وجود دارد که جهت ایجاد تصویر کلی از رویکردهای هوش مصنوعی برای حل مسائل مختلف از آنها استفاده میشود. برخی از متداولترین و مهمترین شاخههای موجود در هوش مصنوعی عبارتند از:
- روباتیک
- جستجو
- بینایی ماشین
- تشخیص الگو
- یادگیری ماشین
- محاسبات تکاملی
- سیستمهای فازی
- پردازش زبان طبیعی
- شبکه عصبی مصنوعی
- سیستمهای متخصص
- عدم قطعیت و منطق مبهم
هوش مصنوعی در مدیریت کسب و کارها چه کاربردهایی دارد؟
کابرد هوش مصنوعی در مدیریت کسب و کارها در حال گسترش است و در حوزههای مختلفی همچون: تبلیغات و امور مالی، آموزش، پزشکی و سلامت نقش مهمی دارد. کاربرد هوش مصنوعی در کسب و کارهای حوزۀ بازاریابی و تبلیغات با کمک الگوریتمهای گوناگون، رفتار کاربران را شناسایی کرده و باتوجه به ویژگیهای هر کاربر، محصولات و خدمات مناسب را به بازار عرضه میکند. همانطور که میدانید بخش مالی به عنوان یکی از مهمترین واحدهای هر سازمان محسوب میشود و واحد مالی بسیاری از کسب و کارها به علت پیچیدگی روند محاسبات به هوش مصنوعی متصل بوده و براساس این تکنولوژی، خطاهای مربوط به ثبت اسناد و معاملات کاهش مییابد. آموزش مجازی دانشآموزان و دانشجویان در دوران پاندمی کرونا، برگزاری وبینارها و رویدادها به صورت آنلاین نمونههایی از کاربرد هوش مصنوعی در حوزه آموزش میباشد. کاربرد این تکنولوژی در زمینۀ پزشکی عبارت است از: تشخیص به موقع بیماریها، ارائه روشهای درمانی مدرن و نوین براساس تاریخچه بیماری، دقت بالا در ساخت و مصرف دارو.
در حقیقت هوش مصنوعی تقریباً در فرآیند کاری هر کسب و کاری از جمله: تولید، بازاریابی، منابع انسانی، تأمین و تدارکات، فناوری اطلاعات، خدمات مشتری، کنترل کیفیت، امور مالی و فروش کاربرد دارد و از ماشینآلات خودکار گرفته تا الگوریتمهای تشخیص تقلب مشتری، همه جزو کارکردهای هوش مصنوعی میباشند. یکی دیگر از قابلیتهای این تکنولوژی در کسب و کارها این است که رفتار سازمان شما را از درون تغییر میدهد و به عنوان دستیار شخصی به مدیریت ایمیلها، حفظ تقویم و ارائه پیشنهادات در جهت آسان نمودن فرآیندها میپردازد.
کسب و کارها در چه زمینههایی از هوش مصنوعی استفاده میکنند؟
با گسترش رایانهها، موبایلهای هوشمند و شبکههای اجتماعی، کسب و کارها به شکل مدرنی فعالیت میکنند. اگر به زندگی روزمره خود نگاه کنید، متوجه میشوید که با ساعت هوشمند خود از خواب بیدار شده، تقویم کاری خود را در نرم افزار هوشمند تنظیم کرده، در طول روز از شبکههای اجتماعی استفاده میکنید و اکثر انتخابهای خود را براساس پیشنهادات پلتفرمهای مختلف انجام میدهید؛ بنابراین کاربرد هوش مصنوعی در کسب و کارها نقش چشمگیری در سرعت بخشیدن و تسهیل امور روزمره دارد. در حال حاضر کسب و کارها در زمینههای هوشمندسازی محصولات و خدمات، هوشمندسازی فرآیندها از طریق تجزیه و تحلیل دادهها و تعامل با مشتریان و کارمندان از هوش مصنوعی استفاده میکنند.
هوشمندسازی محصولات و خدمات: استراتژی هوش مصنوعی در کسب و کار براساس استفاده بهینه از محصولات و خدمات با هدف کسب رضایت مخاطبان و افزایش میزان فروش میباشد. ارائه خدمات بر پایه هوش مصنوعی به منظور ارائه سرویس هدفمند به مشتریان است که باعث شکلگیری تعاملات مشتریان و وفاداری آنها به کسب و کار میشود و استفاده از این تکنولوژی موجب افزایش سود هر کسب و کار میشود. در اینجا باید به این نکته اشاره کنیم که در بازار کنونی، کسب و کاری موفق خواهد بود که سعی در تسهیل زندگی افراد داشته باشد و با ارائه راهحلهای هوشمندانه سریعاً به نیازهای آنها پاسخ میدهد.
هوشمندسازی فرآیندها از طریق تجزیه و تحلیل دادهها: هر کسب و کاری با استفاده از هوش مصنوعی قادر است در مراحل مختلف همچون: استراتژی، تولید، ارائه محصولات و خدمات، اطلاعات را جمعآوری کرده و مورد بررسی قرار دهد. در این صورت نقاط قوت و ضعف کسب و کار شناسایی شده و برای رشد و گسترش آن امکان برنامهریزی وجود دارد. در حقیقت هوش مصنوعی امکانات بسیاری را برای سفارشیسازی و بهینهسازی به همراه دارد.
تعامل با مشتریان و کارمندان: همانطور که میدانید مدیریت ارتباط با مشتریان یکی از ارکان مهم هر کسب و کاری محسوب میشود و برقراری تعامل درست با مشتریان و ذخیرهسازی اطلاعات آنها جهت ارائه محصولات و خدمات بهتر، بسیار ضروریست. امروزه کسب و کارها با کمک هوش مصنوعی قادر به شناسایی علایق، سلایق، نیازها کاربران بوده و براساس نیازها و خواستههای آنها، پیشنهادات جذابی ارائه میدهد. سرویسهای ارسال ایمیل، اتوماسیونهای CRM نمونههایی از این مسئله هستند. همچنین با استفاده از این تکنولوژی میتوان کاربرانی که در تاریخ مشخصی متولد شدهاند را شناسایی کرده و با ارسال ایمیل هوشمندانه، آنها را از تخفیفات ویژه خود آگاه کنید. البته باید به این نکته اشاره کنیم که بسیاری از کارمندان، هوش مصنوعی را تهدیدی برای از دست دادن کار خود میدانند در حالی که این تکنولوژی با هدف مدیریت تعاملات کارکنان و مشتریان طراحی شده است.
معرفی چند نمونه از کاربردهای هوش مصنوعی در کسب و کارهای مختلف
هوش مصنوعی در برقراری امنیت: در این حوزه از هوش مصنوعی و تکنولوژی پردازش تصویر جهت ردیابی مجرمان، پیدا کردن هویت خلافکاران و ... استفاده میشود و این سیستم میتواند با استفاده از هوش مصنوعی، چهره افراد مختلف و زمان مشاهده انجام تخلفات آنها را تشخیص میدهد و به ارگانهای مربوطه هشدار میدهد.
هوش مصنوعی در حوزه اقتصاد: سیستمهای هوش مصنوعی در برنامههای مالی همچون: Turbo Tax و Mint اطلاعات مالی هر فرد را جمعآوری کرده و به آنها مشاوره مالی میدهد.
هوش مصنوعی در حوزه سلامت: یکی از مهمترین نکات استفاده از هوش مصنوعی در حوزه سلامت، بهبود نتایج بیماران و کاهش هزینه میباشد. با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، فرآیند تشخیص و درمان را بهتر و سریعتر انجام میدهد که در این زمینه یکی از شناخته شدهترین فناوریها، سیستم IBM Watson است که زبان طبیعی را درک کرده و قادر به پاسخگویی به پرسشها است و همچنین این سیستم کلیه اطلاعات مربوط به بیمار را از منابع موجود استخراج میکند. در حقیقت این سیستم همانند یک دستیار سلامت مجازی به شخص، بازخوردهای پزشکی را ارائه میدهند.
هوش مصنوعی در فروش آنلاین: سایتهای فروش آنلاین همچون آمازون و دیجیکالا با استفاده از الگوریتمهای پیچیده هوش مصنوعی و یادگیری عمیق، باتوجه به الگوی خرید پیشین کاربران، مکان، زمان و ... استفاده میکند، پیشنهادات فوقالعادهای را ارائه میدهد و همچنین از چت باتهایی در سایتها برای ارتباط با کاربران و پاسخ به سوالات مشتریان استفاده میکنند.
هوش مصنوعی در حوزه قانون و قضا: همانطور که میدانید روند کشف مدارک و اسناد معمولاً برای انسانها بسیار دشوار است ولی هوش مصنوعی و اتوماسیون به این فرآیند کمک کرده تا به صورت کارآمدتری از زمان استفاده شود، با استفاده از آن پرسشها و پاسخها را غربال کرده و با بررسی، طبقهبندی و بانک اطلاعاتی، پرسشهای برنامهریزی شده را پاسخ میدهد.
استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت کسب و کارها چه مزایا و معایبی دارد؟
مزایا | معایب |
- عدم نیاز به استراحت
- کارها را بسیار دقیق انجام میدهد.
- روند انجام کارها را سرعت میبخشد.
- تصمیمگیری درست و به دور از احساسات در شرایط مختلف
| - کمرنگ شدن احساسات
- کنترل رفتار توسط ماشینها و حکمروایی رباتها
- باعث نگرانی کارمندان در خصوص امنیت شغلی میشود.
- هزینه بالای استفاده از این ابزارها، ماشینها و ...
- وابستگی بیش از حد به ماشینها، نرم افزارها و رباتهای هوشمند
|
نکات طلایی برای استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت کسب و کارها
- توجه به ملاحظات اخلاقی: مدیران کسب و کارها باید در خصوص ملاحظات اخلاقی و قابلیتهای سیستم هوش مصنوعی، آگاهی کاملی داشته باشند. در واقع شما به عنوان مدیر کسب و کار فارغ از اینکه در کدام مرحله از مدیریت هوشمندانه کسب و کار خود هستید باید همواره از خود بپرسید که آیا آگاهی کاملی در خصوص کاربرد هوش مصنوعی در مددیریت فرآیندهای کسب و کار خود دارید؟
- توجه به فرآیندهای تغییر اجتماعی: کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت کسب و کارها باید به عنوان یک فرآیند تغییر سازمانی تلقی شود و متناسب با نیازهای فرآیندهای کاری باشد.
- توجه به زمینههای اصلی سیستمهای یادگیری ماشین: سه زمینه اصلی در سیستمهای یادگیری ماشین وجود دارند که عبارتند از: سیستم یادگیری تحت نظارت، سیستم یادگیری بودن نظارت و سیستم یادگیری تقویتی.
نتیجه گیری
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، هوش مصنوعی فراتر از یک کلمه و عبارت علمی محسوب میشود و دارای کاربردهای گستردهای در سطوح مختلف مدیریت کسب و کارها است؛ از این رو امروزه کمتر کسی را میتوان پیدا کرد که برای کوچکترین کارهای خود از این تکنولوژی استفاده نکند. در این محتوا از سایت پزشک کسب و کار شما را با مفهوم هوش مصنوعی و انواع آن، نقش، مزایا و معایب در مدیریت کسب و کار آشنا کردیم و در انتها نکاتی طلایی جهت استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت کسب و کارها ارائه دادیم، از شما سپاسگزاریم که تا انتهای مقاله همراه ما بودید.