آنچه باید در مورد اینترنت ملی ایران بدانید بررسی 4 کشوری که اینترنت ملی دارند

اینترنت ملی یک پلتفرم بسته بر مبنای پروتکل‌های اینترنتی می‌باشد که همچون یک پیوست به شبکه اینترنت جهانی وصل می‌شود. اینترنت ملی توسط دولت‌های هر کشور جهت جایگزین نمودن اینترنت جهانی و کنترل اطلاعات و داده‌هایی که در شبکه رد و بدل می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولاً در شبکه ملی اطلاعات یا اینترنت ملی، سیستم‌های تبدیل نام دامنه و مسیریابی به IP فیلتر می‌شود و ارتباطاتی که در حوزه‌ی مرزی کشور باشند، از مسیر جایگزین داخلی و بدون هرگونه گردش خارج از مرزهای کشور، حرکت می‌کنند.

همچنین در شبکه ملی اطلاعات اعضای خارجی اینترنت به اطلاعات داخلی دسترسی نخواهند داشت، به عبارت دیگر، کاربران خارجی نمی‌توانند اطلاعاتی که در شبکه ملی اطلاعات قرار دارند را مشاهده نمایند.

اینترنت ملی معمولاً شامل سرویس‌هایی است که قادرند جایگزین سرویس‌های خارجی همچون: سرویس ایمیل، موتور جستجو، شبکه‌های اجتماعی و ...، شوند. همچنین دولت هر کشور از اینترنت ملی جهت نظارت بر اطلاعات و داده‌هایی که در شبکه مبادله می‌شوند، به جای اینترنت جهانی استفاده می‌کنند. این نوع اینترنت معمولاً دارای خدمات محدودتری می‌باشد. در حقیقت اینترنت ملی جهت ایجاد پایه‌های مناسب و مقاوم برای شبکه اینترنت در ایران طراحی گردید و به منظور قطع ارتباطات با اینترنت جهانی نمی‌باشد. در نهایت دسترسی اینترنت ملی به سایت‌های داخلی با سرعت بیشتر و هزینه کمتری صورت می‌گیرد.

اگر در اینترنت ملی وب مستران از سرورهای داخلی استفاده کنند، ممکن است خودشان همراه با هاست وب سایتشان شناسایی شوند؛ از این رو چنین افرادی در قبال ارائه اطلاعات و خدمات خود به کاربران مسئول هستند و باید تابع قوانین داخلی کشور باشند. به علاوه شرکت‌ها باید از دیتا سنترهای ایرانی استفاده نمایند و نسبت به ثبت آدرس آی پی خود اقدام کنند.

موافقین این طرح معتقدند که با قطع شدن ارتباط کشور خود با اینترنت جهانی، قادرند از این طرح برای استفاده از پیام رسان‌ها و وب سایت‌های داخلی کشور استفاده کنند. اما این طرح همانطور که موافقین خود را دارد، عده ای از کاربران را بسیار نگران کرده، موجب مخالفت و واکنش‌های شدیدی از سوی این کاربران شده است؛ زیرا این افراد معتقدند که با قطع اینترنت جهانی، ناچار خواهند شد از فضای مجازی محدودتری که کل اطلاعات آن‌ها توسط دولت کنترل می‌شود، استفاده کنند.

اینترنت ملی ایران چیست؟

اینترنت ملی (شبکه ملی اطلاعات) پروژه‌ای جهت ایجاد زیرساخت‌های مناسب و پایدار برای شبکه اینترانت ایران است. این طرح از 1384 توسط وزیر ارتباطات به سوی ملی شدن مطرح و گام برداشت. پس از انجام مطالعاتی، این طرح در سال 1389 به قانون پنجم توسعه اضافه شد. طبق سخنان حجت الاسلام سعید رضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، تا سال 98 حدود 19 هزار میلیارد تومان هزینه داشته است. البته به دلیل پرهزینه بودن پیاده‌سازی طرح ملی شدن اینترنت ملی، هنوز به شکل رسمی اعلام نشده بود. مسئولین کشور با اینترنت ملی ایران قصد دارند مانع خروج درخواست‌های دسترسی از پایگاه اطلاعاتی که در درون کشور قرار دارند، شوند و به نوعی این درخواست‌ها در یک شبکه داخلی از طریق ارتباطات امن و خصوصی پردازش خواهند شد.

ساختاری که برای اینترانت ملی ایران تعریف شده به معنای قطع ارتباط با اینترنت جهانی نیست و وزیر ارتباطات پیشین ــ آذری جهرمی چندین مرتبه بر این موضوع تأکید کرده بود. در حقیقت طرح ملی برای شبکه جهانی اینترنت، دسترسی به سایت‌های داخلی را با سرعت بالاتر و هزینه کمتر برای کاربران فراهم می‌کند. افزون‌بر این مورد، امکان شناسایی صاحبان سایت‌ها و هاست‌های آن‌ها هم وجود دارد؛ از این رو این افراد باید از قوانین داخلی کشور پیروی کنند و در قبال اخبار، خدمات و اطلاعاتی که به کاربران ارائه می‌دهند هم مسئولیت دارند، شرکت‌ها مؤظف هستند از دیتا سنترهای ایرانی استفاده و آدرس آی‌پی خود را به ثبت برسانند. همچنین ابوالحسن فیروز آبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی، در همین راستا اضافه نمود: "باید تمام کاربران برای فعالیت در فضای مجازی احراز هویت شوند." طبق همین گفته در سال 1997 وزارت ارتباطات از سامانه شاهکار رونمایی کرد که در این سامانه اپلیکشن‌ها و پیام رسان‌های ایرانی قادرند به آن متصل شوند و کاربران خود را با شماره تلفن و کد ملی احراز هویت کنند. یکی دیگر از ویژگی‌های شبکه ملی اطلاعات، راه اندازی و تکمیل آن در صورت قطع ارتباط با اینترنت جهانی در مواقع بحرانی، کاربران همچنان قادرند از سایت‌ها و خدمات اینترنتی که در داخل کشور عرضه می‎شود هم استفاده کنند. به عنوان نمونه شرایطی که در جریان قطعی سراسری اینترنت ایران در سال 1398 به‌وجود آمد و دسترسی به اینترنت جهانی از تاریخ 25 آبان تا 3 آذر قطع شد اما سایت‌هایی که سرور آن‌ها داخل کشور بود همچنان به کار خود ادامه دادند. در اینجا باید به این نکته اشاره کنیم که در مرداد ۱۴۰۰ طرح صیانت از حقوق کاربران (مشابه لایحه صیانت از داده شخصی) مرتبط با زیرساخت اینترنت ملی به شکل آزمایشی اجرا شد.

اینترنت چگونه کار می‌کند ؟

ما در کنار آشنایی با اینترنت ملی، قصد داریم شما را در این بخش با اصول کارکرد اینترانت هم آشنا کنیم. شبکۀ اینترانت در واقع شبکه‌ بسیار بزرگی از میلیون‌ها کامپیوتر می‌باشد که همانند گره‌های یک تور والیبال با یکدیگر در ارتباط هستند. هر ابزار یا گره‌ای که به اینترنت متصل باشد، می‌تواند از مسیرهای مختلفی به سایر گره‌ها وصل شود و با آن‌ها به تبادل‌سازی اطلاعات بپردازد. همچنین باید به این نکته اشاره کنیم که در این شبکه‌ها همیشه امکان شنود و مشکلات امنیتی وجود دارد؛ زیرا هر داده در مسیر رسیدن به مقصد خود احتمال دارد توسط گره‌های فراوان دیگری قابل مشاهده باشد. سیستم‌های مسیریابی از گره‌ای به گره دیگر جهت دستیابی به بهترین و کوتاه‌ترین مسیر با الگوریتم‌های مختلف بهینه‌سازی می‌شوند اما این احتمال هم وجود دارد که اطلاعات بنا به دلایل امنیتی از مسیرهای دورتری منتقل شوند.

کدام کشورها اینترنت ملی دارند؟

اینترنت ملی در بسیاری از کشورها به شکل‌های مختلفی وجود دارد اما این نوع اینترانت در هر کشور مخصوص خود دولت و برای استفاده محدود صورت می‌گیرد. معمولاً دولت‌ها برای به وجود آوردن ارتباط میان سازمان‌های خود، شبکه اینترانتی را می‌سازند. به عنوان نمونه اسکاتلند جهت دسترسی دانشجویان و دانش‌آموزان خود به شبکه اینترانت، شبکه‌ای به نام گلو (Glow) را ساخته است و سایر کشور‌ها همچون: چین، کوبا، کره شمالی و روسیه دارای شبکه ملی اطلاعات (اینترانت) می‌باشند که در ادامه قصد داریم هر یک از آن‌ها را به صورت جداگانه به همراه نحوۀ کارکرد این شبکه‌های ملی توضیح دهیم و سپس به محدودیت‌های اینترنت در آن‌ها خواهیم پرداخت.

1. اینترنت ملی کره شمالی: کوانگ‌میونگ

کره شمالی یکی از کشورهایی است که کمترین ارتباطات را با جهان دارد و حتی اینترنت این کشور هم به صورت مستقل از کل جهان می‌باشد. شبکه ملی اطلاعات کشور کره شمالی، کوانگ‌میونگ (نور درخشان) نام دارد. این شبکه ملی مخصوص به اینترنت کره شمالی بوده و به صورت جدی و دقیق توسط دولت این کشور کنترل می‌شود.

سرویس‌ها و ارتباطات داخلی این شبکه ملی توسط دولت به طور کامل نظارت می‌شود و کاربران به طور آزادانه اجازه ندارند که وب سایتی را راه‌اندازی کنند. آن‌ها پیش از هر اقدامی باید از راه کانال‌های دولتی نسبت به راه‌اندازی وب سایت خود اقدام کنند. همچنین علاوه‌بر محدودیت‌های اینترنت در این کشور به کمک سیستم عامل Red Star که توسط همین دولت ساخته شده و مبتنی بر لینوکس می‌باشد، کلیۀ فعالیت‌های شهروندان کره شمالی را کنترل می‌کند. در واقع تمام افرادی که با تکنولوژی سر و کار داشته باشند و دارای گوشی هوشمند یا کامپیوتر باشند، تحت کنترل قرار خواهند گرفت.

کوانگ‌میونگ به عنوان محدودترین نوع اینترنت ملی در کل جهان شناخته می‌شود که خود را از کل جهان جدا نموده و حتی در شبکه‌های ملی این کشور هم مانند قوانین سیاسی حاکم بر آن، برای استفاده از کدهای HTML، قوانین مخصوص و جداگانه‌ای وجود دارد. به عنوان نمونه اندازه فونت نام رهبران این کشور باید در تمامی وبسایت‌ها 20 درصد بزرگ‌تر از سایر حروف باشد.

2. شبکه ملی اطلاعات کوبا: ردکوبانا

اینترنت ملی کشور کوبا تحت عنوان ردکوبانا شناخته می‌شود که محدودیت آن به اندازه کره شمالی نیست و کاربران قادرند از داخل این کشور به اینترنت جهانی هم متصل شوند، ولی باید به این نکته اشاره کنیم که سرعت اینترنت جهانی نسبت به اینترنت داخلی این کشور بسیار پایین‌تر است. اینترنت داخلی این کشور دارای نسخه کوبایی ویکی‌پدیا، سرویس ایمیل، نقشه، موتور جستجوی ملی و سایر موارد می‌باشد. البته زیرساخت‌های اینترنت در کوبا همچنان در حال توسعه می‌باشد. به عنوان نمونه در سال 2018 اینترنت موبایل در این کشور عرضه گردید و سال بعد هم اتصال به اینترنت از طریق وای‌فای خانگی قانونی شد؛ از این رو هر چه اینترنت ملی این کشور توسعه بیشتری یابد احتمال این که اینترنت ملی کوبا بتواند با سرویس‌های خارجی رقابت کند یا کیفیت و محبوبیت قبلی خود را حفظ کند، کمتر می‌شود.

3. اینترنت ملی روسیه: رونت

کشور روسیه با این که زیرساخت‌های بسیاری را در نظر گرفته است اما هنوز نتوانسته اینترنت ملی خود را راه‌اندازی کند. ساختار پیش زمینه‌ای شبکه ملی اینترنت روسیه شباهت بسیاری به اینترانت ملی ایران و چین دارد و قصد دارند که تمام ترافیک داخلی این کشور را در شبکه ملی اینترنت نگه دارند. روسیه فقط از طریق درگاه‌های ویژه‌ای که در آن‌ها امکان فیلتر و نظارت بر تمام محتواها وجود داشته باشد، قادر است با اینترنت جهانی ارتباط برقرار کند.

4. شبکه ملی اطلاعات چین: دیوار آتشین

شبکه ملی اطلاعات چین یا همان دیوار آتشین یکی از شدیدترین محدودیت‌ها را در میان سایر شبکه‌های ملی موجود در جهان دارا می‌باشد. همچنین از نظر سانسور و فیلتر کردن سایت‌ها توانسته اینترنت این کشور را به محیط جداگانه‌ای نسبت به اینترنت جهانی تبدیل کند. اینترنت ملی چین همانند شبکه ملی اطلاعات ایران یک شبکه جداگانه نمی‌باشد بلکه از یک شبکه بزرگی از اپلیکیشن‌ها و خدمات استفاده می‌شوند. تولید این شبکه بدین معنا نیست که چینی‌ها خود را از فضای اینترنت جهانی جدا کرده‌اند بلکه یک اکوسیستمی جامع از خدمات و برنامه‌های گوناگون ملی می‌باشد و در زمانی که برخی از سرویس‌های جهانی فیلتر باشند، از آن به عنوان جایگزین استفاده می‌کنند. به عنوان نمونه برنامه وی‌چت با بیش از یک میلیارد کاربر ماهانه جایگزین فیسبوک شده و ویبو جایگزینی برای توییتر شده است. در حقیقت دیوار آتشین چین یک اینترنت ملی محسوب نمی‌شود اما با این وجود کلیۀ محدودیت‌هایی که شبکه ملی اطلاعات ایجاد می‌کند را دارا بوده و به یک نمونه ایده‌آل برای کشورهایی که به دنبال اینترنت ملی هستند، تبدیل شده است.

چگونه می‌توان از اینترنت ملی استفاده کرد؟

استفاده از شبکه ملی اطلاعات نیازی به انجام اقدامی خاص نمی‌باشد. ارتباطات مجازی شما به صورت خودکار توسط اپراتور کنترل می‌شود و اگر وب سایت یا برنامه‌ای که از آن استفاده می‌کنید، ایرانی باشد، شما به طور خودکار از شبکه ملی اطلاعات استفاده می‌کنید، در غیر این صورت به اینترنت جهانی متصل می‌شوید.

تفاوت قیمت اینترنت ملی و اینترنت جهانی

با توجه به این موضوع که اطلاعات در شبکه ملی اطلاعات از مسیر جهانی نمی‌گذرد، هزینه کمتری را هم صرف می‌کند. در حال حاضر بسیاری از سایت‌های میزبان فیلم، سریال، پخش زنده تلویزیون با اپراتورهای اینترنت قراردادهایی صادر کرده‌اند که با اینترنت رایگان قادرید از آن‌ها استفاده نمایید. همچنین برخی از سایت‌های پربازدید داخلی که بر روی این شبکه قرار دارند با هزینۀ نیم‌بها قابل استفاده هستند. شرایط بهتری ایجاد خواهد شد اگر هزینه استفاده از کلیۀ سایت‌هایی که بر روی این شبکه ملی قرار دارند برای کاربران رایگان شود یا کاهش یابد. همچنین موانع و مشکلات موجود هم باید برطرف شود تا ارتباطات داخلی هر کشوری که نیازی به اینترنت جهانی ندارند، با کیفیت بالا، سرعتی نامحدود و بسیار ارزان‌تر برای کلیۀ افراد قابل استفاده باشد.

مزایا و معایب اینترنت ملی

اینترنت ملی مزایا و معایب بسیاری دارد که در این بخش به بیان آن‌ها می‌پردازیم.

مزایای اینترنت ملی عبارتند از:

• مستقل شدن شبکه
• نظارت گسترده بر اینترنت
• کاهش هزینه‌های اینترنت
• کاهش حمله‌های اینترنتی از خارج
• قطع دسترسی به رسانه‌های خارجی
• ارتباطات درون شبکه‌ای کنترل شده

معایب اینترنت ملی نیز عبارتند از:

• محدود شدن حقوق شهروندی
• فیلترینگ برخی سایت‌های مورد نیاز
• وجود محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های بسیار
• ضربه زدن به کسب و کارها با محدود شدن اینترنت
• عدم مبادلات و معاملات جهانی، ارتباطات و فعالیت‌ها
• جایگزین شدن شبکه‌های اجتماعی داخلی با محدودیت‌های فراوان

جمع بندی

با توجه به مطالب این محتوا از سایت پزشک کسب و کار می‌توان نتیجه گرفت که اینترنت ملی یا شبکه ملی اطلاعات، پروتکل‌های اینترنتی هستند که برای ارتباطات داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرند و سبب کاهش هزینه‌های ارتباطی کاربران می‌شود. همچنین در هنگام محدود شدن یا فیلتر شدن اینترنت جهانی، اینترنت ملی سایت‌ها و اپلیکیشین‌های ایرانی موردنیازتان یا مشابه آنچه که قصد داشتید را با هزینه کمتر و سرعت بیشتر در اختیارتان قرار می‌دهد! صحیح است که معمولاً اینترنت ملی دارای محدودیت‌هایی است و دولت هر کشور نظارت کامل بر روی آن دارند ( مانند: نظارت کامل بر سایت، عملکرد وب مستران و کاربران)، اما همچنان می‌توانند جایگزین فوق‌العاده‌ای برای سرویس‌های خارجی باشند. در این مقاله با مفهوم اینترنت ملی آشنا شدید و هر آنچه که در مورد آن باید میدانستید را هم ارائه دادیم. امیدواریم که این مطالب برای شما مفید واقع شده باشد، از حسن توجه شما بسیار سپاسگزاریم.